5 kluczowych wyłączeń w OC zawodowym IT

Odpowiedzialność umowna (rozszerzona), w tym kary umowne

Zgodnie z art. 471 Kodeksu Cywilnego, ubezpieczyciel odpowiada za szkody wynikające z odpowiedzialności kontraktowej, czyli bezpośrednio z umowy zawartej pomiędzy stronami: Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Odpowiedzialność kontraktowa może być rozszerzana zgodnie z art. 353 KC, czyli Zasada swobody umów: Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Niemniej jednak ubezpieczyciel nie będzie odpowiadać za dodatkowe ustalenia umowne mające na celu rozszerzenie odpowiedzialności firmy IT w stosunku do ogólnie obowiązujących przepisów.

Jednym z typowych umownych rozszerzeń odpowiedzialności są np. kary umowne. Ubezpieczyciel nigdy więc nie pokryje kar umownych nałożonych na ubezpieczonego. Dlatego w rozmowach z firmami IT sugerujemy ograniczanie wysokości tych kar, choć idealnym rozwiązaniem byłaby sytuacja, w której umowa między stronami nie zawiera żadnych zapisów dotyczących kar umownych.

Pewnym wyjątkiem może być wprowadzany czasami do umowy ubezpieczenia dodatkowy zapis dotyczący objęcia ochroną przez ubezpieczyciela regresowanych kar umownych – przykładowe brzmienie poniżej:

Ust. 4. Wyłączenia pkt 5), lit. b) kary umowne nie będzie miał zastosowania w odniesieniu do Roszczeń Osób trzecich wynikających z konieczności zapłacenia przez te Osoby trzecie kar umownych bezpośrednio i w zakresie w jakim taka konieczność wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania w ramach świadczenia przez Ubezpieczonego Usług Technologicznych.

Roszczenia związane z gwarancją i rękojmią

Ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności związanej z egzekwowaniem praw w ramach udzielonej gwarancji lub rękojmi. W innym wypadku oznaczałoby to, że posiadanie ubezpieczenia OC zawodowego zwalniałoby ubezpieczonego z profesjonalnego wykonywania usług w ramach prowadzonej działalności.

Oczywiście ubezpieczyciel odpowiadać będzie za szkody poniesione przez osoby trzecie wskutek wady (najczęściej wady prawnej) przedmiotu dostarczonego w ramach zawartej umowy (zgodnie z art. 471 KC).

Odpowiedzialność członków władz spółki

Ubezpieczyciel w ramach OC zawodowego nie pokryje szkód wynikających lub w jakikolwiek sposób związanych z błędami lub zaniechaniami ubezpieczonego w ramach pełnionej funkcji zarządczej lub nadzorczej (jako wspólnik, dyrektor, członek organów statutowych i nadzorczych, manager itp.). Czyli to, co jest standardowo objęte ochroną w ramach odrębnego produktu – OC członków władz spółek (Directors&Officers – D&O).

Mowa tu o sytuacjach, kiedy np. jeden z udziałowców wystąpił z roszczeniem odszkodowawczym w imieniu spółki przeciwko członkom zarządu, gdyż zdecydowali oni o podpisaniu niekorzystnej umowy, wskutek czego spółka poniosła straty. Albo postępowanie z wniosku urzędu kontroli skarbowej w związku z naruszeniem przepisów podatkowych (np. stwierdzenie zaległości podatkowych wskutek błędnego rozliczania podatków).

Więcej na ten temat piszemy w artykule: Ubezpieczenie zarządu D&O.

Jeśli natomiast, poza sprawowaniem kierowniczej funkcji, ubezpieczony (prezes, dyrektor, manager itp.) wykonuje również czynności związane z działalnością operacyjną firmy – to w tym zakresie jest chroniony w ramach ubezpieczenia OC zawodowego.

Roszczenia spółek zależnych

Zgodnie z art. 822 KC: Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Zapis ten rozgranicza poszkodowaną osobę trzecią zarówno od ubezpieczającego, jak i ubezpieczonego. Osoba trzecia definiowana jest w warunkach ubezpieczenia przykładowo jako:

Osoba trzecia oznacza dowolną osobę lub osoby fizyczne, spółkę bądź jakąkolwiek inną jednostkę organizacyjną inną niż Ubezpieczony lub Ubezpieczający, z wyłączeniem wszystkich podmiotów macierzystych, zależnych od lub powiązanych z Ubezpieczonym lub Ubezpieczającym, jak również wszystkich osób lub podmiotów posiadających udział finansowy w przedsiębiorstwie Ubezpieczonego lub Ubezpieczającego bądź uczestniczących w zarządzaniu nim.

Zatem roszczenia pochodzące od spółek zależnych, spółki matki, a także od jakichkolwiek podmiotów powiązanych kapitałowo lub osobowo z ubezpieczoną firmą, nie będą nigdy podlegały ochronie w umowie ubezpieczenia OC zawodowego – gdyż podmioty te nie są osobami trzecimi względem ubezpieczającego/ubezpieczonego.

Brak wykonania zobowiązania w określonym terminie

Jeśli opóźnienie w wykonaniu nie jest konsekwencją błędów i uchybień objętych ochroną w ramach ubezpieczenia OC zawodowego, ubezpieczyciel nie będzie za to odpowiadał. Przy czym należy pamiętać, że zwłoka w wykonaniu / nieterminowe wykonanie zobowiązania / opóźnienie samo w sobie nie stanowią błędu zawodowego.

To wyłączenie nie jest tak restrykcyjne, jak poprzednie, ponieważ są ubezpieczyciele, którzy zostawiają „furtkę”, umożliwiającą pokrycie roszczeń jeśli opóźnienie nie wynika z błędu zawodowego:

Niniejsze ubezpieczenie nie pokrywa Odszkodowań ani Kosztów Obrony bezpośrednio lub pośrednio wynikających z lub w jakikolwiek sposób związanych z:

9) faktycznym lub rzekomym niewłaściwym określeniem terminu potrzebnego na wykonanie zobowiązania, co do którego Ubezpieczony wiedział lub powinien był wiedzieć, że nie będzie w stanie go dotrzymać;

Zatem w sytuacjach innych niż opisana powyżej, ubezpieczyciel będzie ponosił odpowiedzialność.

Należy jednak dodać, że wśród ubezpieczycieli z Polski tego typu zapisy to na razie wyjątki. Współpracując również z ubezpieczycielami z zagranicy zauważamy, że w ich ofertach częściej można spotkać się z brakiem wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela wskutek opóźnienia w wykonaniu umowy.

Podsumowanie

Analizując wyłączenia w ubezpieczeniach OC zawodowych kierowanych do branży IT należy przede wszystkim rozdzielić pojęcie odpowiedzialności kontraktowej od odpowiedzialności przyjętej umownie. Żaden ubezpieczyciel nie obejmie ochroną w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (niezależnie czy jest to OC zawodowa, czy OC działalności) odpowiedzialności przyjętej umownie. Nie ma zatem możliwości usunięcia podstawowych wyłączeń odpowiedzialności, które wynikają z przepisów prawa.

Oczywiście zdarzają się sytuacje, kiedy ubezpieczyciel posiada zapisy w OWU (lub umożliwia ich indywidualną modyfikację w ofercie), które wyłamują się powszechnie obowiązującym standardom i praktykom (nie łamiąc prawa). Natomiast kluczowe jest, aby wiedzieć, co i jak można modyfikować.

Dzięki temu, że specjalizujemy się w ubezpieczeniach OC zawodowych dla branży IT od ponad 10 lat, dokładnie wiemy na co zwracać uwagę w przedstawionych ofertach, w tym m.in. które z wyłączeń są „nie do ruszenia”, a które dzięki właściwie użytym argumentom można zmieniać lub usuwać. Dodatkowo, obsługując największy portfel klientów z branży IT w Polsce, nasze możliwości negocjacyjne z ubezpieczycielami, którzy oferują ten produkt, też są znacznie szersze. Chociażby dlatego nie warto szukać ofert „na własną rękę”, tylko skorzystać z usług wyspecjalizowanego w tej dziedzinie brokera.

Aleksandra Woźniakowska – Młodszy broker, od kilku lat specjalizująca się w obsłudze ubezpieczeniowej spółek z branży IT

Nie wiesz, kim jest broker i jaka jest jego rola? Przeczytaj nasz artykuł: Kim jest broker ubezpieczeniowy?

Jeśli chcesz dowiedzieć się, na jakie elementy powinieneś zwrócić uwagę wybierając właściwego brokera dla Twojej firmy – przeczytaj nasz artykuł: Jak wybrać właściwego brokera ubezpieczeniowego, który pomoże ochronić twój biznes?

Poszukujesz ubezpieczenia OC zawodowego dla Twojej firmy IT?

Skontaktuj się z Nami!