Odpowiedzialność cywilna przedsiębiorstwa budowlanego – jak duże ryzyko ponosi?

Podstawa prawna do przypisania odpowiedzialności

Standardowa zasada odpowiedzialności za zasadzie ryzyka opisana została w art. 415 Kodeksu Cywilnego: Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.  

W przypadku spółek budowlanych praktyczne zastosowanie będzie miała znacznie szersza zasada odpowiedzialności wynikająca z art. 435 § 1 Kodeksu Cywilnego, która mówi o tym, że firmy budowlane ponoszą odpowiedzialność na zasadzie ryzyka: Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Powyższy przepis Kodeksu Cywilnego wskazuje, że istnieją tylko 3 sytuacje (tzw. przesłanki egzoneracyjne), które mogą spowodować uwolnienie się od odpowiedzialności za powstałe zdarzenie szkodowe.

I - Siła wyższa 

Pierwszą z nich jest tzw. „siła wyższa” rozumiana najczęściej jako “act of god”. Należą do nich na przykład zdarzenia o charakterze katastrofalnych działań przyrody takie jak: huragany, powodzie, trzęsienia ziemi itp. Nie oznacza to jednak, że każdy mocniejszy deszcz lub huragan będzie automatycznie powodował zakwalifikowanie zdarzenia jako siła wyższa i możliwość uniknięcia odpowiedzialności. Musi to być rzeczywiście nadzwyczajne zjawisko o charakterze katastroficznym.

SPRAWDŹ TEŻ: Ubezpieczenie od wszystkich ryzyk budowy – na co należy zwracać szczególną uwagę?

II - Wyłączna wina poszkodowanego

Drugą sytuacją jest zdarzenie szkodowe, które powstało wyłącznie z winy poszkodowanego, przy czym kluczowe jest tutaj słowo „wyłącznie”. Jeżeli w jakimkolwiek stopniu spółka budowlana przyczyni się do powstania szkody, wówczas nie będzie możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności.

SPRAWDŹ TEŻ: Odpowiedzialność generalnego wykonawcy za roboty budowlane

III – Wina osoby trzeciej, za którą firma budowlana nie ponosi odpowiedzialności

Trzecia sytuacja dotyczy zdarzenia, które powstało z winy osoby trzeciej, za którą sprawca (spółka budowlana) nie ponosi odpowiedzialności. Należy tutaj zaznaczyć, że w przypadku braku zidentyfikowania sprawcy nie ma możliwości powołania się na ten punkt i uwolnienia się od odpowiedzialności.  

Istnieje wiele wyroków sądowych, które wskazują jednoznacznie, że sytuacja o której mowa dotyczy zdarzenia, w którym sprawca zostaje ustalony i można jednoznacznie wskazać, że wobec spółki budowlanej jest to osoba trzecia, za którą nie ponosi ona żadnej odpowiedzialności.

Dlaczego obok ubezpieczenia budowlano – montażowego (CAR/EAR), ubezpieczenie OC działalności gospodarczej jest kluczową formą zabezpieczenia biznesu dla spółek realizujących inwestycje budowlane?

Podsumowując – zakres i charakter prowadzonych prac budowlanych powoduje, że prawdopodobieństwo powstania szkody podczas realizacji prac budowlanych jest bardzo wysokie. Z kolei zaostrzony rygor odpowiedzialności cywilnej spółek budowlanych powoduje, że możliwość skutecznego uchylenia się od odpowiedzialności jest bardzo niska.  

Dobrze dopasowane ubezpieczenie OC działalności pozwoli na znaczący transfer ryzyka prowadzenia biznesu. Jednocześnie to ubezpieczyciel będzie dodatkową stroną postępowania szkodowego, która zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa ma obowiązek ochrony ubezpieczonej spółki przed niezasadnym roszczeniem ponosząc przy tym czasami bardzo wysokie koszty obrony prawnej.

Piotr Cholewczyński – Broker, Likwidator Szkód

Umów się na bezpłatną rozmowę z ekspertem

o ubezpieczeniach dla branży budowlanej

Napisz do nas!