Odpowiedzialność generalnego wykonawcy za roboty budowlane
Generalny wykonawca (GW) robót budowlanych ma narzucone określone obowiązki przez przepisy prawa.
Do podstawowych z nich należą:
- Oddanie określonego w umowie obiektu budowlanego zgodnego z projektem oraz aktualną wiedzą techniczną,
- Przejęcie od inwestora placu budowy.
Oprócz wyżej wskazanych, dochodzi szereg innych obowiązków, na których nie będziemy się skupiać w tym wpisie.
Przedstawimy, jak kształtuje się odpowiedzialność generalnego wykonawcy w związku z realizacją robót budowalnych odnosząc się do dwóch powyższych elementów.
Nasze doświadczenia pokazują, że zarówno inwestorzy jak i wykonawcy mają świadomość, że posiadanie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) w związku z wykonywaniem prac budowlanych (bądź pokrewnych) jest konieczna.
Bardzo często spotkać można w zamówieniach publicznych (w PPU) wymóg posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej – często ze wskazaniem sumy gwarancyjnej o określonej kwocie, bądź odpowiadającej wartości prac, które mają być wykonywane – która z form jest lepsza dla stron – to już odrębna kwestia.
Jaka odpowiedzialność wykonawcy po przejęciu placu budowy?
Samo ubezpieczenie OC dla generalnego wykonawcy, po przejęciu terenu budowy, zapewnia ograniczoną ochronę całego procesu inwestycyjnego (w zakresie mienia otaczające, istniejącego, czy nowobudowanego).
Zgodnie z art. 652 k.c wykonawca, który protokolarnie przejął teren budowy od inwestora, ponosi on odpowiedzialność do momentu oddania obiektu budowlanego na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe na tym terenie, jak za mienie własne.
Tym samym ubezpieczenie OC, które chroni przed szkodami wyrządzonymi osobom trzecim, na etapie realizacji inwestycji, nie zapewnia ochrony.
Szkoda, którą generalny wykonawca wyrządzi w przejętym od inwestora terenie budowy, w obiekcie budowlanym, jest mieniem za które odpowiedzialność ponosi wykonawca – nawet mimo tego, że obiekt budowany jest budowany na zlecenie osoby trzeciej.
Powyższe potwierdzają również wyroki sądów. Jeden z przypadków braku zapłaty po pożarze opisywaliśmy tutaj: Odpowiedzialność wykonawcy za plac budowy. Studium przypadku.
Ubezpieczenie OC dla generalnego wykonawcy jest kluczowe.
Nie znaczy to, że ubezpieczenie OC jest bezzasadne – ubezpieczenie OC dla branży budowlanej zapewni ochronę w przypadku szkody na osobie, w mieniu otaczającym, czy po oddaniu obiektu budowlanego, w okresie ustawowej rękojmi (umowne rozszerzenie odpowiedzialności nie jest objęte przez większość ubezpieczycieli i dotyczy to również dodatkowego okres rękojmi i gwarancji – punktowanego w ramach SWZ).
Oczywiście, firma budowlana musi posiadać stosowne ubezpieczenie w momencie wystąpienia szkody np. zalania, które powstała po oddaniu obiektu budowlanego, a którego przyczyną było złe wykonanie instalacji.
Ubezpieczenie OC – chroni od konsekwencji powstałej szkody.
Ale, zaznaczyć tutaj trzeba, ubezpieczyciel nie zapłaci za konieczność wykonania naprawy w niewłaściwie wykonanym elemencie – te naprawy są standardowo wyłączone z zakresu ubezpieczenia. Zapłaci za konsekwencje tego zdarzenia – w naszym przypadku za zalania mienia.
Czy ubezpieczenie OC
firmie budowlanej po wykonaniu usługi?
Ubezpieczenie od wszystkich ryzyk (CAR/EAR) chroni mienie, za które odpowiedzialny jest generalny wykonawca.
Jak wskazano wcześniej – generalny wykonawcy robót budowlanych odpowiada za teren budowy od momentu przejęcia do oddania obiektu, jak za mienie własne.
Skuteczną ochronę w tym zakresie może zapewnić ubezpieczenie od wszystkich ryzyk budowy (tzw. CAR). Ubezpieczenie to może objąć wszystkie podmioty biorące udział w procesie inwestycyjnych (inwestora/zamawiającego, generalnego wykonawcę, wykonawców wskazanych z nazwy, czy wszystkie inne podmioty biorące udział w realizacji kontraktu) o ile wskazana suma ubezpieczenia obejmuje prace wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego.
Więcej o samym ubezpieczenie wszystkich ryzyk budowy pisaliśmy tutaj: Ubezpieczenie ryzyk budowlano-montażowych (CAR/EAR).
Podsumowanie
Podsumowując, generalny wykonawca, aby właściwe zabezpieczyć ew. szkody mogące powstać w trakcie procesu inwestycyjnego powinien zawsze rozważyć:
- Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za roboty budowlane, która chroni za szkody wyrządzone osobom trzecim,
- Ubezpieczenie wszystkich ryzyk budowy.
Oczywiście, w celu pełnego zabezpieczenia swojego interesu generalny wykonawca powinien również rozważyć objęcie ubezpieczeniem: maszyn budowlanych biorących udział w realizacji inwestycji (w zakresie OC jak również ubezpieczenie mienia), zaplecza budowy, pracowników (np. w ramach NNW), jak i innych.
Jak pokazują nasze doświadczenia na budowach – szkody się zdarzają. W trakcie procesu inwestycyjnego, jak i po.
Pożar w obiekcie budowlanym, w przypadku dużego zaawansowania prac, lub dużej wartości prac – może znacząco wpłynąć na kondycje firmy realizującej inwestycje. Po zdarzeniu, jeśli prace nie zostały odebrane, otrzymanie wynagrodzenia za wykonane elementy jest mało prawdopodobne, a generalny wykonawca dalej zobowiązany jest do wykonania umowy zgodnie z jej założeniami.
Jakub Mucha – Broker
Dowiedz się więcej z naszych artykułów o ryzykach budowy:
Ryzyka budowy – na co zwrócić uwagę.
Porozmawiaj z ekspertem w zakresie obsługi ubezpieczeń
dla branży budowlanej
