Ubezpieczenie zarządu D&O

OD CZEGO CHRONI UBEZPIECZENIE ZARZĄDU?

Ubezpieczenie D&O, czyli ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków zarządu, pokrywa straty finansowe wynikające z nienależytego wykonywania obowiązków przez władze spółki lub zaniechania wykonania czynności. Czynnościami, które bierze się w tym wypadku pod uwagę, są między innymi działania na szkodę spółki, przekroczenie uprawnień, złożenie fałszywego, wprowadzającego w błąd oświadczenia, naruszenie lub niedopełnienie obowiązków.

Polisa D&O odpowiada za szkody popełnione przez osoby objęte ubezpieczeniem mające postać tzw. czystej straty finansowej (straty wyrażonej w pieniądzu, nie mającej postaci szkody osobowej, ani rzeczowej), która została stwierdzona ugodą lub prawomocnym wyrokiem sądu i była związana z wykonywaniem powierzonych obowiązków.

KTO MOŻE BYĆ OBJĘTY UBEZPIECZENIEM D&O?

Zasadniczo, polisa D&O zawierana jest przez spółkę (ubezpieczający) na rzecz członków jej władz (ubezpieczeni) – byłych, obecnych i przyszłych.

Umowę ubezpieczenia D&O zawrzeć mogą (ubezpieczający) następujące podmioty:

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółki akcyjne,
• spółki komandytowe (z o.o.),
• spółdzielnie,
• sporadycznie zdarzają się fundacje i stowarzyszenia.

Poza objęciem ochroną członków zarządu zakres ubezpieczenia może rozszerzyć katalog ubezpieczonych o takie osoby, jak:

• pełnomocnicy,
• prokurenci,
• głowni księgowi,
• dyrektorzy i menedżerowie w zakresie nałożonych na nich obowiązków,
• key persons (najwyższy management spółki),

Katalog obejmuje również osoby bliskie – pojawiały się już w orzecznictwie przykłady roszczeń kierowanych do małżonków czy dzieci zmarłych członków zarządu.

UBEZPIECZENIE D&O DAJE PRZESTRZEŃ DO PODEJMOWANIA DECYZJI

Obowiązkiem członków władz spółki jest reprezentowanie i prowadzenie jej spraw. Nie mają możliwości, by zrzec się czy przerzucić tę odpowiedzialność na osoby trzecie. Co więcej, w sytuacji sporu, członek zarządu nie może powołać się na brak wiedzy w danej dziedzinie – świadczyłoby to o nieprofesjonalnym zachowaniu osoby, która została powołana, by pełnić kluczową rolę w spółce.

W przypadku wieloosobowych zarządów, gdzie funkcje i kompetencje każdego członka zarządu są w sposób formalny podzielone, sprawa wygląda nieco inaczej. Członek zarządu mógłby się powoływać na brak wiedzy w danej dziedzinie w razie próby pociągnięcia go do odpowiedzialności za inny zakres działalności spółki. Niemniej jednak, nie zwolniłoby go to od wykazania, że dołożył należytej staranności w swojej pracy, wymaganej od profesjonalnego menedżera, nawet jeśli nie był zobowiązany do działania w tym zakresie.

Współczesne uwarunkowania biznesowe utrudniają możliwość podejmowania decyzji – nawet posiadając nowoczesne środki komunikacji oraz wnikliwie przeanalizowane ryzyko, istnieje wiele czynników, o których możemy nie mieć wystarczającej wiedzy. Przykładami takich czynników są:

• zmieniające się regulacje prawne,
• spowolnienia i kryzysy gospodarcze,
• globalna pandemia,
• utrata kluczowych pracowników,
• utrata płynności finansowej,
• szybki rozwój spółki,
• wzrost ingerencji państwowych instytucji regulacyjnych (np. kwestia zatrudnienia pracowników w systemie B2B),
• międzynarodowe środowisko biznesowe.

Należy pamiętać, że członek zarządu może także spotkać się z roszczeniem w związku z niepodjęciem działań i utratą okazji biznesowej.

Katalog osób i podmiotów, które mogą wystąpić z roszczeniem do zarządu jest szeroki, przykładowo:

• spółka, inni członkowie władz spółki
• US, ZUS, Skarb Państwa, organy nadzoru
• inwestorzy, kontrahenci, klienci, konkurencja
• wierzyciele, kredytodawcy

W związku z tymi wszystkimi czynnikami, coraz liczniej osoby pełniące kluczowe stanowiska zarządzające, doceniają komfort i wygodę, jakie daje polisa D&O. Ubezpieczenie członków zarządu pozwala zwiększyć płynność decyzyjną w firmie.

OD JAKICH ZAGROŻEŃ UCHRONI UBEZPIECZENIE D&O?

Ochrona ubezpieczeniowa oferowana w ubezpieczeniu D&O jest ściśle związana z odpowiedzialnością członków władz spółek.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela co do zasady nie będzie inna niż członka władz spółki i nie będzie przewyższać odpowiedzialności ubezpieczonych.

Oznacza to, że zakres odpowiedzialności przyjęty do ubezpieczenia nie będzie szerszy, niż ten określony prawem.

Ochroną ubezpieczeniową objęte są postępowania karne, karno-skarbowe i administracyjne prowadzone przeciwko ubezpieczonemu.

Najczęściej spotykanymi sytuacjami są:

1. Wyrządzenie spółce szkody działaniem, któremu można zarzucić brak należytej staranności.

Możliwe konsekwencje:

• odpowiedzialność odszkodowawcza względem spółki,
• kara pozbawienia wolności nawet do 10 lat (w zależności od wysokości powstałej szkody),
• zakaz sprawowania funkcji kierowniczych i prowadzenia działalności.

Uruchomienie ubezpieczenia D&O:

Ubezpieczyciel w tej sytuacji pokryje koszty pomocy prawnej i odszkodowania względem spółki lub osób trzecich.

2. Nie zgłoszenie w terminie ustawowym wniosku o upadłość.

Możliwe konsekwencje:

• odpowiedzialność odszkodowawcza względem dłużników spółki,
• kara pozbawienia wolności do 1 roku,
• odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki majątkiem osobistym,
• możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.

Uruchomienie ubezpieczenia D&O:

W tym przypadku ubezpieczyciel oprócz pokrycia kosztów pomocy prawnej i odszkodowania względem spółki lub osób trzecich, pokryje również zobowiązania podatkowe.

3. Odpowiadanie za zaległości podatkowe spółki

Możliwe konsekwencje:

• solidarne odpowiadanie członków zarządu majątkiem osobistym za zaległości podatkowe spółki

Warunkiem przyjęcia odpowiedzialności jest brak przesłanek wskazanych w wyłączeniach (np. umyślność) oraz brak wypłacalności spółki.

Oczywiście, należy podkreślić, że w przypadku roszczeń dotyczących zaległości podatkowych spółki, w pierwszej kolejności wierzytelność będzie zaspokajana z majątku spółki, dopiero po bezskutecznej egzekucji możliwe będzie roszczenie z majątku osobistego członka władz.

PODSUMOWANIE

Ubezpieczenie D&O chroni zarówno majątek osób pełniących funkcje we władzach spółki, jak i samą spółkę przed wyrządzonymi szkodami. Dodatkowo, ubezpieczenie D&O obejmuje pokrycie kosztów obrony prawnej oraz zapewnienie środków na wypłatę odszkodowań, co daje członkom zarządu spółki większą swobodę przy podejmowaniu strategicznych decyzji, a także wpływa pozytywnie na jej wizerunek w oczach partnerów biznesowych.

Uwzględniając ogromne ryzyko, które menedżerowie wysokiego szczebla biorą na swoje barki, ubezpieczenie D&O powinno być traktowane jako podstawowa forma zabezpieczenia swojej odpowiedzialności.

Joanna Mucha – Broker

Jakub Mucha – CEO / Broker

Zainteresował Cię ten temat?

Chciałbyś dowiedzieć się więcej?

Napisz do nas